Symbolen op zerken.

Op veel kerkhoven en begraafplaatsen zijn zerken te vinden met symbolen en spreuken. Op de vier hoeken staan soms de familiewapens afgebeeld.

De namen, wapen, symbolen en teksten op de zerken van Farmsum vertellen een belangrijk stuk geschiedenis van Farmsum in de Ripperdatijd.

Op vrijwel elk kerkhof en elke begraafplaats liggen zerken met prachtige spreuken. Een paar voorbeelden:

Op het kerkhof van Holwierde, ten noorden van de kerk ligt een dubbelgraf van moeder en dochter Ritsema:


Moeder Jantje Meinderts Veldman 1822—1858:

“Zij werd als een bloeiende roos

van haar steel gerukt

Geen liefde nog vriend onttroost

Geen lichaamskracht kan baten

De dood kwam omverwagts

Zij moest dees aard verlaten”


Dochter Elisabeth W. Ritsema  1851—1864:

“O, kind en zusterlief

Vroeg zijt gij ons ontvallen

Dit treft ons diep en zwaar

Want lief waart gij ons allen

Doch wij buigen ons terneer

En bevelen u aan den Heer”


Op het graf van Jacobus Ringels, predikant in Meedhuizen 1700—1741:

Jacobs sterflyk deel in ‘t graf

die d’ kudde hyr zielvoedsel gaf

Dees worstelaar zijn ziel rust boven het sterredak om God te loven

Daar stemt hy in met d’ engelenschaar

Geniet volmaakte vreugde daar

En laat vier kindren by de moeder

Bevolen aan Israels hoeder”


Op de zerk van Haro Wincken (staat in de kerk van

Uitwierde) zijn, op de vier hoeken familiewapens

aangebracht (altijd in een vaste volgorde)


Linksboven:   Wincken   (grootvaders van vaderskant)

Rechtsboven: Loegen    (grootvader van moeders kant)

Linksonder:    Onbekend (grootmoeder van vaders kant) Rechtsonder: Onbekend (grootmoeder van moeders kant).


De zerk  van D. Christophorus Knouwels

in leven Getrouwe zielsorger:

14 jaar in Uitwierda en 13 jaar in Farmsum

(één van de Farmsumer zerken), bevat wel een heel bijzondere tekst, nl.

Wiens leven was vol strijdt

Vol elend vol onwaerd

Diens Ziele rust bij Godt,

Diens lichaem in dees aerde

Godt heeft mij nu bevrijdt,

Van t boos en sondigh volk

Twelck Christum ick voordroegh

Als een getrouwe Tolck